Karşıyaka Belediyesi, 29 yıl evvel Madımak Katliamı’nda kaybedilen canları anmak üzere “Canlar ölesi değil…
Madımak 1993” söyleşisi gerçekleştirdi. Sancar Maruflu Sivil Toplum Yerleşkesi Konferans Salonu’nda düzenlenen söyleşide Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, şair – müellif – eğitimci Hidayet Karakuş ve şair – muharrir – direktör Haluk Işık konuşmacı olarak yer aldı. Söyleşinin sonunda Lider Tugay, Sivas’ta katledilen şairlerden Metin Altıok’un “Günlerden O denli Bir Gün” şiirini okudu.
Söyleşinin moderatörlüğünü yapan müellif – şair – direktör Haluk Işık, “Bundan 29 yıl evvel bu ülkede ne yazık ki insanlığın kara sayfalarına hüzünle, acıyla, üzüntüyle bir sayfa daha eklenmişti. Sivas’ta Madımak Oteli’nde 2 Temmuz 1993’te, aydınlanmanın, insan severliğin, uygarlığın, çağdaşlaşmanın tabanına dinamit döşendi ve yobazlık, gericilik, düşmanlık ve faşizm bizden birçok canı kopardı gitti. Biz bunları bir daha asla diyerek, yaşanmasın diyerek ve bunun içinde unutturmanın bir kabahat olduğunu bilerek konuşuyoruz. Gelecek nesiller bir daha birebir acıları yaşamasın diye anmaya, yaşatmaya devam edeceğiz” dedi.
“CUMHURİYET TARİHİNİN EN KARANLIK GÜNLERİNDEN BİRİDİR”
Madımak Oteli’nde yaşananların bir daha yaşanmaması için gençlere anlatılmasının ehemmiyetinden bahseden şair – müellif Hidayet Karakuş şunları kaydetti: “Tarihsel bir süreç bu bana nazaran. İnsanlığın başından beri aydınlık ile karanlığın savaşı var. Sivas 2 Temmuz 1993 öbür bir kilometre taşı. Sırf İslam dünyasında değil diğer inançlarla çevrili dünyalarda da bu çeşit katliamlar yaşandı, yaşanacak. 2 Temmuz 93’te Cumhuriyet’e karşı kalkışmanın çok değerli, büyük bir sonucudur. 2 Temmuz 93 bir katliam olarak tarihe geçmiştir. Yalnızca bir inanç sistemine karşı yürütülen bir hengamenin, yangının değil, tersine ‘Cumhuriyet burada kuruldu, burada yıkılacak, şeriat gelecek’ diye bağıranların hedefinin Cumhuriyet olduğunu bir kere daha görmekte fayda var. Tarihteki süreçte pek çok toplum katliamlar yaşamış lakin temelde bilim ile inanç sistemlerinin savaşı mıdır yaşanan? Bütün bunları düşündüğümüz vakit 2 Temmuz 93’ü, tarihin yine yaşanmaması için anmamız gerekir. Genç nesillere bu gerçeğin anlatılması için anmak gerekir. Bu manada 2 Temmuz 93, Cumhuriyet tarihinin en karanlık günlerinden biridir. Sivas Katliamı; laikliğe, Cumhuriyet’e, Atatürk’e, insanlığa, aydınlanmaya karşıydı. Anmak, yaşatmak, anımsatmak, gençlere anlatmak gerekiyor.”
HAKSIZ TAVIRLAR VAR
Madımak Oteli’nde yaşanan olayların öncesi ve sonrasında yaşananların da kıymetli olduğunu belirten Karşıyaka Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay ise şöyle konuştu: “Olayları yalnızca yaşadığımız kesitle anma değil, öncesi ve sonrasıyla da pahalandırmak gerekir. Her yıl 2 Temmuz’da o yaşanan felaketi, insanlık kabahatini tekrar konuşuyoruz. Bir noktaya kadar bunu konuşmaya devam edeceğiz. Biz, 2 Temmuz ile ilgili hesaplaşmamızı ne vakit bitireceğiz? Bu ülkenin insanları olarak bir noktaya gelmemiz lazım, o denli bir noktaya gelmemiz lazım ki o gün yaşananlara dair içimizde hissettiğimiz acının bitmesi, haksızlığa maruz kaldığını düşündüğümüz insanların, hakkının ödenmiş olması gerekiyor. Bu noktaya gelene kadar biz 2 Temmuz’u konuşmaya devam edeceğiz. Yalnızca 2 Temmuz 1993 günü ne hissettiğimiz ile ilgili değil, onun öncesine de bakmak gerekir ki biz nasıl oldu da o noktaya geldik. 2 Temmuz 1993 günü derin bir ıstırap ve şaşkınlık yaşadım. O günlerde çokta algılayamadığımız biçimde bu olayın hazırlığının yapılmış olduğunu görüyoruz. Bu olay önlenebilirdi. O gün 15 bin civarında insanın toplandığı söyleniyor, akşam saatlerine sarkan bir atak aksiyonu var ve saatler boyunca orada çok makûs bir durumun yaşanacağının belirtileri varken, güvenlik kuvvetleri vaktinde kâfi müdahalede bulunmamış. Bunun siyasi ve idari sorumlularının olduğunu bilmek lazım. Bina yakılırken neden bu beşerler durdurulmadı. Yargılama süreçlerinde de yaşanan bir sürü haksız tavırlar var. Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne kadar devam eden Atatürk ve Cumhuriyet aykırısı hareketlilikte var. Bunun çabası devam ediyor bitmedi. Geçmişin hesaplaşmasını adil halde yaparak, geleceğe bakmamız gerektiğini tabir etmek istiyorum”
“BÜYÜK BİR DUMAN VE SICAKLIK KARŞILADI”
2 Temmuz 1993 günü yaşadıklarını anlatan muharrir Karakuş, kelamlarına şu formda sürdürdü: “Güneşli, hoş bir gündü. Saat 09.00 sıralarında otele yürüdük. Başlangıçta 3-4 otobüs gidilmişti, kimi Devlet Su İşleri’nin konuk meskeninde, kimi öbür yerde, kimisi de Madımak Oteli’nde olacaktı. Bu işin düzenleyicilerden olan arkadaşımız Ali Balkız bütün sanatkarları kendi ortalarında görüş alışverişi yapmalarını düşünerek Madımak Oteli’ne yönlendirdi. O gün içinde birçok aktiflik yapıldı. Aziz Nesin’in konuşması alkışlandı, kışkırtıldığı söylenen konuşmayı, kışkırtıldığı söylenen kalabalık alkışlıyordu. Oraya giden konuklar tarafından bir kışkırtma yapılmadı. Asıl kışkırtma biz daha oraya gitmeden kapı altından atılan, Müslüman Kardeşlerin bildirisi yapmış. ‘Gün cihad günüdür’ diyerek onlar yapmışlar. Emniyetin elinde bu bildiriler var lakin gerekli tedbirler alınmamış ve sonradan görüntülerde gördük saldırganlara karşı polisin tavrı da ‘lütfen yapmayın’ halindeydi. Cuma sabahı saat 11.00 sıralarında biz imza için toplandık, okur bekliyoruz kimse gelmiyor. Ben otele erken döndüm. Saat 13.25’te peynir aldım tam o sırada bir kümenin cami avlusunda şov yaptığını ve ortasından alevler yükseldiğini gördüm. Bir yurttaş da izliyordu. Ona sordum ‘Amerikan bayrağı yakıyorlar’ dedi. Arkadaşları uyarmak istedim lakin arkadaşlar zati sloganlar atan kalabalığa bakmak için kaldırıma çıkmışlardı. Ben otele döndüm, eşim ile peynir, ekmeğimizi yedik ve ‘toparlanalım’ dedik. Pek çok arkadaşımız toparlanıp, kapının önüne çıktı. 14’ü 10 geçe birinci taş otele atıldı. Tam 19.30’a kadar otel taşlandı. Biz merdivenlerde bekliyorduk. Genç arkadaşlarımız, merdivenlerde barikat kurdular. Saat 15.30 sıralarında Belediye Lideri Karamollaoğlu’nun kalabalığa seslenen konuşmasını duyduk. ‘Gazanız mübarek olsun gereken yansıyı gösterdik, dağılalım artık’ dediğini işittik. ‘Cumhuriyet burada kuruldu, burada yıkılacak’ diye yürüyen kalabalık bu kelamlardan sonra daha çok bağırdı, taşladı. Saat 16.30 sıralarında alana bir askeri birlik girdi. 20 kadar genç asker. İzmir’e döndükten sonra o askerlerin içinde o gün yemin etmiş acemi askerler olduğunu öğrendim. Hepsinin silahında eğitim mermisi varmış.16.30 sıralarında asker geldi, kayboldu. Saat 17.30 sıralarında telefonlar kesildi, 19.30 sıralarında elektrikler kesildi, gaz kokuları gelmeye başladı. O karanlıkta, aşağıdan bir ses ‘aşağıya gelin’ dedi. Birkaç basamak indik fakat bizi büyük bir duman ve sıcaklık karşıladı. ‘Arkadaşlar art odaya yürüyün, camları kırın’ dedim. Ben eşimin elimden tuttum, attık valizi, balkonumsu yere çıktık. Karşımızdaki binada 2 pencere var, bizi göstericiler karşıladı, ‘gelmeyin buraya’ diye ağız dolusu küfür ediyorlardı. 31 kişi karşı binaya Aziz Nesin’in 3. müdafaasının bizi çağırmasıyla birlikte geçtik. Biz öbür tarafa geçer geçmez, elimizi yüzümüzü yıkattılar. Bizi salona oturttular, kendileri de kararsızlardı. Işıkları açtılar, kendi üyelerini cam kenarına yerleştirdiler. Büyük Birlik Partisi’nin binasıydı. 45 dakika sonra ışıkları sönmüş merdivenlerden, ışıkları söndürülmüş belediye otobüsüne bindirilerek, Emniyet Müdürlüğü’ne gönderdiler. Arkadaşlarımız kurtuldu sanıyorduk. Saat 22’de haberleri izlediğimizde arkadaşlarımızın öldüğünü öğrendik. Sonraki gün herkes palavra yanlış şeyler konuşuyordu, hudutlarımız bozuldu. Okullar tatil olduğu için öğrenci yurtları etraftan gelen Şeriatçı militanlar ile doldurulmuş. Evvelden her şey hazırlanmış. Saat 14.00 sıralarında ortanızdan 5-6 kişi seçin otelden valizleri almaya gideceğiz dediler, ben istekli oldum. Saat 16.00’da bizi uçakla Ankara’ya getirdiler.”
“BU ACIYI BURADA DAİMA BİRLİKTE YAŞIYORUZ”
Başkan Cemil Tugay, aydınlığın ve Cumhuriyet’in kıymetini belirterek şunları kaydetti: “Bu üzüntüyü iliklerimize kadar hissetmek zorundayız, birilerinin olayı yumuşatmaya çalışan bakış açıları var. Ben son Seyahat davasında da alınan karar ile ilgili söylediğim şeyi tekrar etmek istiyorum. Suçlanan insanların ne yaptığına, profillerinin ne olduğuna bakmak lazım. Tıpkı şeyi o gün orada olan şenliğe davet edilen aydınlar için de söylerim. Başlarımızda ferdi yargılar oluşturuyoruz, şahsî olarak haklılıklar, haksızlıklar buluyoruz, kendimizi farklı noktalarda konumluyoruz. Bir çizginin üzerinde öbür noktalarda durabiliyoruz lakin daha bu türlü kolaylaştırıp, somutlaştırdığımız vakit sormamız gereken şeyler var. Orada hayatını kaybeden 33 aydın, ne yaptılar? Hataları neydi? Şunu bilmek lazım, kimse orada başına bu türlü bir şey olacağını bilerek gitmedi oraya. Söyleşi yapmaya, kitap imzalamaya, konferansta konuşmaya gittiler. Oradaki konukların ben kimseye hakaret ettiğini duymadım. Seyahat davasında ceza alan çok pahalı bir sürü insan var. Olayın özüne baktığınızda o beşerler katiyetle o terörü, saldırıyı hak etmeyen insanlardı. Toplumun vicdanı bu olayı kabul etmediği için 29 yıl sonra hala birebir acıyı burada daima birlikte yaşadığımız üzere yaşıyoruz ve bizim üzere milyonlarca insan yaşıyor, yarın bir sürü yerde anmalar, yürüyüş, protestolar var, her yerde bunlar konuşulacak. Toplumun vicdanı ile örtüşmeyen bir devlet idaresi anlayışı olduğu vakit tıpkı o gün olduğu üzere, bugünde yansımaları oluyor. Toplumda her vakit fanatikler olur, saldırganlar olur. Hem Cumhuriyet Halk Partisi’ni hem de Karşıyaka Belediyesi’nin anlayışını şöyle özetleyebilirim, bizim için bahis çok kolay; hiç kimse bu ülkede kanısından, inancından ötürü cezalandırılmamalıdır. Bu özgürlük her insanın doğuşundan itibaren ona verilmiş bir haktır. Cumhuriyet Halk Partisi diyor ki, bu ülkede yaşayan herkes eşittir. Devlet vatandaşına, eşit yurttaşlık temelinde bakacaktır. Demokrasi, insan hakları olmadan devlet vatandaş alakasında eşit yurttaşlık anlayışı olmadan bunları halledemeyiz. Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu demokratik ve laik Cumhuriyet rejimi, sıkı sıkıya tutunmaya devam ettiğimiz bir rejim. Biz Cumhuriyetçiyiz, Atatürkçüyüz, Demokratız, laikiz.”
“AYDINLARIMIZA SAHİP ÇIKMAK ZORUNDAYIZ”
Aydınların ehemmiyetinden bahseden Hidayet Karakuş, “Aydınlarını baskılayan idareler aslında kendi toplumlarını, insanlarını, ortaçağa gerçek sürüklerler. Sivas’ta yitirdiğimiz arkadaşlarımı burada sevgiyle bir sefer daha anmak isterim. Yalnızca onları değil, otelde kendini çelik dolaplara kilitleyip, yanan genç kızlarımızı anmak isterim, merdivenlerde oturup kasvetten nişanlısının saçlarını ören tiyatrocu çocukları anmak isterim. Onlara hürmetler, sevgiler sunuyorum. Aydın olmak, öngörülü olmaktır. Gelecekte neler olabileceğini kestirmek demektir. İnsanın çıkarlarını düşünmek demektir, aydın olmak. Bizim üzere toplumlarda aydınlar daima yalnızdır, yalnız olmak zorundadır. Doğruyu söylemek yalnızlığı gerektirir. Kimse yanınıza gelmez. Gerçeği söylemek aydının misyonudur. Susmakta gerçeği gizlemeyi gerektirir, susan insan gerçeği bildiği halde susuyorsa hatalıdır. O nedenle günümüzde aydınlarımızı korumak, sahip çıkmak zorundayız. Aydınlanmanın eğitim dizgesini yerleştirmek, geliştirmek zorundayız. Eğitim dizgesi yeni baştan, Cumhuriyet periyodu prensipleri ile ele alınmalı, laik, bilimsel, demokratik eğitim okullarda gerçekleştirilmelidir. Aydınlar o vakit çoğalacak, Sivaslar, Çorumlar, Kahramanmaraşlar olmayacak. Çocukluktan itibaren geleceğin toplumu, eğitim kurumlarında aydınlanma izlenceleriyle yaratılabilir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
