5779 sayılı Vilayet Özel Yönetimlerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Hisse Verilmesi Hakkında Kanun uyarınca, büyükşehir belediye sonları içerisinde toplanan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 6’sı ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ayrılan hisselerin yüzde 30’u büyükşehir belediye hissesi olarak ayrılıyor.
Geçen yıla oranla yüzde 100’ün üzerinde artış
Kanunda belirtilen nüfus ve yüzölçümü kriterleri çerçevesinde dağıtım yapılarak her ayın sonunda büyükşehir belediyeleri hesaplarına aktarılıyor. Bu kapsamda 2022 yılının birinci 6 aylık devrinde büyükşehir belediyelerine genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı üzerinden 54,9 milyar liralık hisse ayrıldı. 2021 yılı tıpkı devirdeki hisse meblağı 27,1 milyar lira olurken, yüzde 100’ün üzerinde artış gerçekleşti.
Büyükşehir Belediyelerinin kendi vilayet hudutları içerisinde toplanan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı dikkate alınarak kanun düzenlemelerine uygun bir halde Hazine ve Maliye Bakanlığınca, hesaplama ve aktarma yapılıyor. Genel bütçe vergi gelirlerindeki artışa paralel olarak, bu gelirler üzerinden mahalli yönetimlere ayrılan hisse da artıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, en büyük hisseye sahip
Bu kapsamda en yüksek hisse verilen birinci 5 mahalli yönetimin merkezi yönetimden aldığı hisselerin, geçen yılın 6 aylık periyoduna nazaran değişimi de belirlendi.
Buna nazaran, birinci sırada İstanbul Büyükşehir Belediyesi yer alırken, bu belediyenin yılın birinci 6 aylık devrinde aldığı hisse, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 112,53 artış gösterdi.
İkinci Ankara, üçüncü İzmir
İkinci sırada yer alan Ankara Büyükşehir Belediyesinin tıpkı periyotta aldığı hisse da geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 92,13 artış gösterirken, üçüncü sırada yer alan İzmir Büyükşehir Belediyesinin aldığı hisse yüzde 86,92 arttı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin aldığı hisse yüzde 105,44 yükselirken, Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanlığının aldığı hisse da yüzde 95,87 artış gösterdi.
6 ayda 64,5 milyar liralık hisse ayrıldı
Yine ülke genelinde toplanan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 1,50’si büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 4,5’i büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 0,5’i vilayet özel yönetimlerine ayrılıyor. Ayrılan meblağlar kanunda belirtilen nüfus, yüzölçümü ve gibisi kriterler çerçevesinde ilgili yönetimlerin hesaplarına Vilayetler Bankası aracılığıyla aktarılıyor. Bu kapsamda 2022 yılının birinci 6 aylık devrinde bu yönetimlere genel bütçe vergi gelirleri üzerinden 64,5 milyar liralık hisse ayrıldı.
