CHP, gemi söküm bölümüyle ilgili araştırma kurulu kurulmasını talep etti.
Çevre Komitesi CHP Sözcüsü İzmir Milletvekili Murat Bakan’ın hazırladığı ve 25 CHP’li Milletvekilinin imzasıyla Meclis Başkanlığı’na sunulan meclis araştırma önergesiyle, gemi söküm bölümüyle ilgili araştırma kurulu kurulması talep edildi.
Araştırma kurulunun, “Gemi söküm kesiminde, süreç yapılan yerdeki canlı-cansız hayat, deniz, hava, su, toprak ile ekosistem üzerinde bıraktığı tahribatın araştırılması; asbest içeren gemilerin söküm süreçlerinin yapıldığı işletmelerde çalışan personellerin çalışma şartlarının incelenerek asbeste maruz kalınması sonucunda oluşan meslek hastalıklarıyla ilgili gerekli tespitlerin yapılması; başta asbestin teneffüs ya da içme suyu yoluyla öncelikle kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açtığından hareketle söküm sürecinin yapıldığı yerde yaşayan bölge halkının karşılaşabileceği sıhhat meseleleri hakkında kapsamlı bir araştırma yapılarak; gemi söküm dalına dair durum tespitlerinin yapılıp gerekli siyasetlerin belirlenmesi” çerçevesinde kurulması istendi.
Önergede, “Denizleri, kıyıları ve ömrü hasebiyle ekosistemi olumsuz tarafta etkileyen bu felaketler gerek tabiat gerek halk sıhhati gerekse ekosistemin sağlıklı devamlılığı açısından büyük tehlike arz etmektedir. İlgili bakanlıkların koordineli çalışması ve bu bağlamda; gemi geri dönüşüm tesislerine yönelik kontrollerin arttırılması, sebep oldukları felaketlerin karşılığında uygulanan cezai yaptırımlar ve bu yaptırımların takibi ise sıkılaştırılmalıdır. Gemi söküm dalı hem çevresel tesir hem personel sıhhati ve güvenliği hem de toplum sıhhati açısından izlenmesi ve denetlenmesi gereken bir sektördür” denildi.
Türkiye’de 5 yılda 714 gemi sökülmüş, 241 bin 970 kg asbest bertaraf edilmiş
Önergenin münasebetinde Bakanlıkların önerge cevaplarında verdikleri birtakım datalar paylaşılarak, tespitler yapıldı: “2002-2018 yılları ortasında sökülen gemi sayısı toplam 2.646, sökülen gemilerden elde edilen hurda ölçüsü 7.362.000 tondur. Şirketlere gemi söküm faaliyetleri sırasında etraf felaketine sebep oldukları için 2002 ila 2012 yılları ortasında ceza kesilmemiş olması dikkat çekmektedir. Sahiden ceza kesilmemiş mi yoksa bunun verisi mi tutulmamış bilinmemektedir. Fakat 2012’den 2019 ocak sonuna kadar gemi söküm şirketlerine etraf felaketine sebep oldukları için 80 farklı ceza kesilmiştir. Kesilen 80 cezanın toplamı 7.319.365 TL’dir. 2020’de 118 gemi sökülmüş, 10568,388 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiştir. 2019’da 128 gemi sökülmüş, 18553,794 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiştir. 2018’de 158 gemi sökülmüş, 16427,765 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiştir. 2017’de 189 gemi sökülmüş, 16552,209 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiştir. 2016’da 121 gemi sökülmüş, 12123,982 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiştir. Yani Türkiye’de son 5 yılda 714 gemi sökülmüş, 74 bin 226 ton tehlikeli atık bertaraf edilmiştir. 2020’de 130 bin 950 kg, 2019’da 69 bin 300 kg, 2018’de 13 bin 960 kg, 2017’de 25 bin 610 kg, 2016’da 2 bin 150 kg asbest lisanslı tesislerde bertaraf edilmiştir. Yani Türkiye’de son 5 yılda toplam 241 bin 970 kg asbest bertaraf edilmiştir.”
Çevre felaketleri hatırlatıldı
Ayrıca İzmir’in Aliağa ve Foça ilçelerinin bilhassa son yıllarda gemi söküm süreçleri sırasında meydana gelen etraf felaketleriyle anıldığına da dikkat çekilerek, şu hatırlatmalar yapıldı: “İzmir’de son yıllarda 3 büyük etraf felaketi yaşanmıştır. Ağustos 2018’de ‘Harrier faciası yaşanmış’, gemi söküm ve geri dönüşüm tesislerine getirilen ‘Harrier’ isimli geminin içerisindeki yakıtı çalışanın şuurlu olarak denize pompaladığı saptanmış, sonrasında bahisle ilgili temizleme çalışmaları başlatılmış olsa da denizimiz ve içindeki ömür önemli manada etkilenmiştir. Eylül 2019’da Foça Gencelli Körfezi’ndeki kirlilik kıyıya vurmuş, ağır kokunun bölgede hakim olmasıyla kirliliğin paklığına başlanmıştır. Ekim 2019’da ise Aliağa’da deniz kirliliğine sebep olan petrol türevi atıkların, bölgede bulunan bir tesisten sızdığı tez edilmiş, bölge halkını huzursuz eden atıklar için paklık çalışması başlamıştır.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
