İletişimci Muharrir Barış Karaoğlan, gündemde olan ve çok konuşulan Dijital Fişleme konusunda kıymetli açıklamalar yaptı. İnternet kullanıcıları fişlenebilir mi? Bu türlü bir durum nasıl kullanılır? Kimin-neden-nasıl işine fayda? ve benzeri sorulara karşılık aradığımız haberimizdeki en değerli detay, ferdî dataların korunması ve bu bahisteki kanundur.
Günümüz çağındaki her markanın, firmanın, siyasi partinin, toplumsal örgütlerin peşinde olduğu ferdî datadır, buna teknoloji lisanında “data” diyebiliriz. Çoğunluğumuzun cebinde, konutunda, iş yerinde bilgi teknolojilerini kullandığımız telefon bilgisayar ve benzeri bağlantı araçlarının bulunduğu bir gerçektir. Bu kullanımlarımızın hepsinde bize ilişkin tüm bilgileri de barındırma zorunluluğumuz oluşabiliyor. Adresimiz telefonumuzda bir yerlerde kayıtlıdır, banka bilgilerimizi unutmamak için bir yere yazmışızdır, kimlik bilgilerimiz lazım olur diye saklamışızdır, çocuklarımıza ilişkin bilgileri not etmişizdir, maillerimizde özel bilgilerimizi kayıt altına almışızdır, liste bu türlü uzar sarfiyat.
Bilgi, görünen bir şey olmamasına karşın data haline getirildiğinde ve erişim formu ile kullanım alışkanlıklarımız, bizleri pazarlanacak bir eser haline dönüştürdüğünde, artık dijital fişlemeden bahsedilebilir. Bu durum bilgi madenciliği (data mining) dediğimiz şahıslara ilişkin bilgilerin işlenerek bir yapay zeka yazılımı ile yönlendirilme halinin öbür bir açıklamasıdır.
Kişisel bilgilerimizin önemi
Son devirlerde hayli gündeme gelen Ferdî Dataların Korunması Kanunu (KVKK) kapsamındaki asıl gaye, kişisel dataların işlenmesinde başta özel hayatın saklılığı olmak üzere şahısların temel hak ve özgürlüklerini korumak ve ferdî dataları işleyen gerçek ve hükmî bireylerin yükümlülükleri ile uyacakları yordam ve asılları düzenlemektir. Bu pencereden ve kanun kapsamında bakıldığında bireylere ilişkin verilen işlenmesi özel hayatın kapalılığı ile birlikte temel hak ve özgürlüklerin korunmasına atıfta bulunuluyor. Yani bize ilişkin özel kullanım alışkanlıklarının bizden müsaadesiz kaydedilmesi ve kullanılmasını kısıtlayan ve kanun ile muhafaza altına alan bir durumdan bahsediyoruz.
Kullanım alışkanlıklarımız her birimizin her manadaki duruşunu belirlediğinden bu ferdî dataların her manada bize karşı kullanılacağı manasını da taşıyacaktır. Google arama kayıtlarında bir hastalık ile ilgili daima araştırma yapan bir bireye o hastalık ile ilgili tahlil yolları reklam ve tanıtımlarını bireyin müsaadesi olmadan göstermek ve onu yönlendirmeye çalışmak aslında tam da anlatmaya çalıştığımız duruma işaret ediyor. Politik halimiz ve siyasi görüşümüzün de rahatlıkla aşikâr olacağını hesaba kattığımızda bir ülkenin en değerli gündemi olacak seçimlere de direkt ya da endirekt olumlu-olumsuz tesirlerinden bahsetmek yanlış olmayacaktır.
ABD Seçimlerinde şahsî bilgilerin kullanılmasının etkisi
Facebook şirketinin, 2016 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan ve Donald Trump zaferi ile sonuçlanan Başkanlık seçimini direkt etkilediğini herkes biliyor. Şirketin CEO’su Mark Zuckerberg, Facebook datalarını üçüncü taraf ile paylaşmakla suçlanarak bu husus ile ilgili ABD Kongresinde söz verdi. Zuckerberg, toplumsal medya platformunun sorumluluklarını gereğince yerine getiremediğini söz edip “Bu çok büyük bir yanılgıydı, benim yanlışımdı özür dilerim. Facebook’u ben başlattım ben işlettim ve burada olanlardan ben sorumluyum” diye konuşmuştu. Bu pencereden baktığımızda aslında ferdî verilen ne kadar kıymetli olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Zira ABD seçimlerinde reklam kampanyalarının temelinde bu bilgileri kullanarak yapılan stratejilerin yattığını herkes kabul ediyor.
ABD Seçimlerinde ne olmuştu
Facebook şirketinden şahsî dataları müsaadesiz formda aldığı öne sürülen tahlil şirketinin en zirvedeki yöneticisine ilişkin kapalı çekilen manzaralar, bilgilerin Amerika başkanlık yarışında Donald Trump lehine kullanıldığını ortaya koymuştu. Bağlantıcı Müellif Barış Karaoğlan, bu bilgilerin nasıl kullanıldığını şöyle açıkladı; Trump’a oy verecek ya da vermeyecek siyasi görüşteki kullanıcılar Facebook’tan gelen bilgilerle tespit edildi, bunlar için nasıl bir reklam kampanyası yürütüleceğine karar verilerek tüm stratejiler buna nazaran geliştirildi. Ortada siyasi görüşünün muhakkak olduğu fakat şimdi kime oy vereceği muhakkak olmayan kararsız kesim de ayrıyeten tespit edilerek farklı bir reklam kampanyası planlandı. Kullanıcıların hangisine hangi reklamın ya da tanıtımın gösterileceği bir yazılım ile sağlandıktan sonra düğmeye basıldı ve plan devreye sokuldu. Sonuç ortadaydı, Trump seçimi kazanmıştı. Plan tam işlemiş ve şahsî bilginin ne kadar pahalı ve değerli olduğu, bir ülkenin bahtını bile değiştirebileceği anlaşılmıştı.
Elon Musk Twitter ile bir ihtilal yapabilir
Dünyada en çok kullanılan ve her alana tesir eden toplumsal medya uygulamasının başına Twitter geliyor. Tesla’nın sahibi Elon Musk ile Twitter idare heyeti tüm koşullarda anlaşırlarsa, Musk’un bot hesaplarla ilgili kurallarını da kabul edeceklerini varsayabiliriz. Elon Musk bu hamleyi yaparak aslında çağımızda en değerli bahsin ferdî data olduğu gerçeğini hepimizin görmesini sağladı. Şimdilerde tam olarak başındaki planların tamamı belirli olmasa da bir ihtilal yapacağına kesin gözle bakabiliriz.
Kişisel bilgilerimizi nasıl koruyacağız?
Karşımıza çıkan tüm KVKK onaylarını onayladığımız ve bilgilerimizin saklanmasına depolanmasına müsaade verdiğimiz hallerde korumak konusunda bizim tarafımızdaki insiyatif internet servis sağlayıcı ya da kullandığımız sayfa üzerine geçmektedir. Burada bizim en çok dikkat etmemiz gereken bahsin her önümüze çıkan onay metnine onay vermememizdir. Ayarlar kısmına girip onay verdiğimiz durumları işaretleyerek ve bu mevzulara dikkat ederek kullanımlarımızı düzenlemek en azından birtakım durumlara karşı korunmamızı sağlayacaktır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
