Deloitte’un hazırladığı Dönüm Noktası başlıklı tahlil, global ısınmanın ekonomileri nasıl etkileyeceğini ortaya koyuyor. Tahlile nazaran Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen ortalama sıcaklık kriterlerine uyulursa global iktisat 43 trilyon dolar daha fazla büyüyecek. Lakin aksi durumda, sıcaklıkların 3 derece artması, global ekonomiyi 178 trilyon dolar ziyana uğratacak.
Deloitte’un Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 23 ülkede global iktisada taraf veren şirketlerin CEO’ları ile yapılan Sürdürülebilir Hareketler Endeksi Araştırması’ndaki bilgiler tahlil edildi. Araştırmaya katılan üst seviye yöneticilerin yüzde 49’u son 6 ayda kuraklık, orman yangınları, çok sıcak ya da şiddetli fırtına üzere iklim kaynaklı olaylarla karşılaştıklarını söz ettiler. Üst seviye yöneticilerin yüzde 89’u iklim konusunda acil tedbir alınması gerektiğini düşünürken yüzde 79’u da iklim krizi konusunda kritik noktaya gelindiğine inandıklarını belirtti.
Deloitte’un araştırma sonuçlarından yararlanarak iklimle ilgili yaptığı Dönüm Noktası başlıklı tahlil raporu, yaklaşan tehlikenin boyutlarına dikkat çekiyor. Deloitte, hazırladığı tahlille, dünyadaki ortalama hava sıcaklıklarının artması konusunda iki senaryo üzerinden kıymetlendirme yapıyor. Birinci senaryoda, dünyanın ortalama sıcaklığının 3 derece arttığı, ikinci senaryoda ise Paris İklim Mutabakatı uyarınca global ısınmanın 1,5 derece ile sınırlandığı öngörülüyor.
En çok Asya-Pasifik ziyan görecek
Buna nazaran, 2070 yılına kadar dünyadaki ortalama hava sıcaklıkları 3 derece arttığında, global iktisat 178 trilyon dolarlık ziyanla karşı karşıya kalacak. Bu fiyat, iş dünyasındaki birçok şirketin kapanması ve yatırımların durması, insanların konutlarını ve işlerini kaybetmeleri, kâfi besine ve sıhhat hizmetlerine ulaşılamaması manasına geliyor.
Ortalama sıcaklığın 3 derece artmasının en çok etkileyeceği bölge, Asya–Pasifik olacak. Tahlile nazaran, bölge iktisadı 96 trilyon dolar düzeyinde ziyan edecek. Tıpkı devirde Amerika kıtasında 36 trilyon dolar, Avrupa’da 10 trilyon dolar ziyan olması beklenirken dünyanın geri kalanındaki zararın ise yaklaşık 40 trilyon dolara ulaşacağı düşünülüyor. Ayrıyeten yalnızca Avrupa’da 110 milyon kişinin işini kaybedeceği öngörülüyor.
Avrupa yalnızca 2070’te 1 trilyon dolar kaybederken sonraki 10 yıl boyunca kıtanın iktisadında sadece yüzde 1’lik bir büyüme gerçekleşebilecek. Avrupa’nın en son bu oranda büyüme kaydettiği devir 2010–2020 ortası global finansal krizin, Avrupa borç krizinin ve COVID-19 pandemisinin birlikte yaşandığı periyottu.
Amerika kıtasındaki kayıpların da 2070’e gelindiğinde 36 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Yalnızca 2070’te 4 trilyon dolarlık bir kayıp öngörülüyor. Bu periyotta tüm Amerika kıtasındaki ülkelerin zararlarına bakıldığında ABD’nin tek başına kaybı 14,5 trilyon dolar olacak. Bu da her bir Amerikalının hayatı boyunca kazandığı toplam paradan 70 bin dolar kaybetmesi manasına geliyor.
Ortalama hava sıcaklığının artması iktisadın yanı sıra, dünyadaki ömrü da direkt etkileyecek. Sıcak periyotların uzaması beşerler üzerindeki gerilimi artırırken işteki verimliliklerini de düşürecek. Deniz düzeyi yükselirken gerek verimli tarım alanları gerekse de kıyılardaki yerleşim alanları su altında kalacak. Üretim ve yatırımlar ertelenirken değişen iklim koşulları yüzünden hastalıklar ve mevt oranları artacak. Ülkelerin ziraî üretimleri değişecek ve birçok kıyı ülkesi için çok kıymetli bir gelir kaynağı olan turizm de bu koşullardan olumsuz etkilenecek.
1,5 derece senaryoları
Deloitte’un yaptığı tahlilde uygulanan ikinci senaryoda ise dünyadaki ortalama hava sıcaklıklarının Paris İklim Anlaşması’nda belirtilen kriterlere uyacağı öngörülüyor. Bu mutabakat uyarınca global ısınma 1,5 derece ya da daha azla sınırlanır ve dünya yüzyılın ortasına kadar net sıfıremisyon gayesine ulaşabilirse 2070’e kadar dünya iktisadının 43 trilyon dolar daha fazla büyüyeceği iddia ediliyor.
Bu devirde en büyük büyümeyi 47 trilyon dolar ile Asya–Pasifik bölgesi gösterecek. Avrupa ve Amerika kıtalarının ekonomileri ise sırasıyla 1 ve 3 trilyon dolar ziyan edecek.
Araştırmayı kıymetlendiren Deloitte Türkiye Sürdürülebilirlik Önderi Murat Günaydın, tüm bu bilgiler ışığında zamanlamanın çok değerli olduğunu vurgulayarak “Bu kıymetlendirme durumun ciddiyetini ortaya koyuyor. Dünya bir an evvel harekete geçmeli, herkes üzerine düşeni eksiksiz yapmalı. Bu paralelde, karbonsuzlaşmaya gidilen yolda yapılması gerekenleri 4 adımda özetleyebiliriz: Tüm hükümetler, şirketler ve beşerler iklim konusunda mert kararlar almalı, süratle net sıfıra ulaşmaya yönelik adımlar atılmalı, ülkeler, ekonomilerini Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen kriterlere uyacak biçimde dönüştürmeli ve düşük emisyonlu bir gelecek için gereken tüm yatırımları bir an evvel hayata geçirmeli. Bu mevzuda gerekli adımlar atılmazsa, 2040’lı yıllara geldiğimizde geri dönülecek noktayı geçmiş olacağız. Artık kaybedilecek aylarımız ya da yıllarımız yok” halinde konuştu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
