NÜKLEER SANTRALLER FUARI VE DORUĞU İSTANBUL’DA BAŞLADI
4. Nükleer Santraller Fuarı ve 8. Nükleer Santraller Zirvesi’nde sürdürülebilir kalkınma amaçları ve güç arz güvenliğinde nükleer gücün hayati rolüne dikkat çekildi. Ankara Sanayi Odası ile FİGES ortasında nükleer güçte çok kıymetli bir iş birliği muahedesi da imzalandı
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Kacır: “Ergimiş tuz reaktörleri, Türkiye için yenilikçi ve özgün Ar-Ge çalışmalarının yapılabileceği bir “ilk” olma özelliğinde”
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Güç ve Memleketler arası Projeler Genel Müdürü Bostancı: “Akkuyu’da yerelleştirme gayesi 6,5 milyar dolara yükseltildi”
ASO Lideri Özdebir: Türkiye için gerçek ve güçlü bir alternatif teknoloji olduğuna inandığımız ergimiş tuz reaktörü ile ilgili çok yakın vakitte kıymetli bir gelişmeye imza atacağız”
NSD Lideri Çiftçi: “SMR teknolojilerinin ülke iktisadına hem pak güç geçişinde hem de ekonomik olarak kilit rol oynayacak”
Akkuyu NGS İdare Konseyi Başkan Yardımcısı Dedusenko: “Akkuyu’daki yerelleştirme sayesinde Türkiye iktisadına çarpan tesiriyle 20-25 milyar dolar gelir”
Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı’nın takviyeleriyle Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Nükleer Sanayi Derneği (NSD) tarafından düzenlenen 4. Nükleer Santraller Fuarı ve 8. Nükleer Santraller Doruğu (NPPES), Pullman İstanbul Kongre Merkezi’nde 8 Haziran 2022 tarihinde başladı.
NPPES’in açılışına, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Güç ve Milletlerarası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı, ASO Lideri Nurettin Özdebir, NSD Lideri Alikaan Çiftçi, Dünya Nükleer Derneği Sanayi İş Birliği Lideri Serge Gorlin ve Akkuyu NGS İdare Heyeti Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko ile birçok yerli ve yabancı ziyaretçi katıldı.
Zirve’nin açılışı için TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Doğal Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Başkanı Ziya Altunyaldız, Dünya Nükleer Derneği Genel Yöneticisi Sama Bilbao y Leon ve Uluslararası Atom Gücü Ajansı Genel Yöneticisi Rafael Mariano Grossi de görüntü ilişkisiyle bildirilerini gönderdi.
İklim değişikliğiyle uğraşta sıfır emisyonla çalışan nükleer güç şart
Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması için nükleer gücün olmaz olmazımız olduğunu belirten T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, güç üretirken sıfır emisyonla çalışan nükleer santrallerin iklim değişikliğiyle çabamıza de katkı sağlayacağını belirtti. Kacır: “Akkuyu Nükleer Güç Santralimizin birinci reaktörü 2023 yılında devreye alınacak. Cumhuriyetimizin 100. yılında Türkiye nükleer güç sahibi ülkeler ligine katılacak. Toplam 4 bin 800 megavat heyeti güce sahip olacak Akkuyu, yıllık 35 milyar kilovat/saat elektrik üreterek gereksinimimizin yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacaktır. İkinci nükleer güç santrali için de temaslar devam ediyor” diye konuştu.
Ergimiş tuz reaktörleri Türkiye için birinci olacak
Kacır kelamlarına şöyle devam etti: “Amerika, Fransa, Japonya ve İsveç üzere ülkeler, güçlerinin büyük bir kısmını nükleer santrallerden sağlıyor. Reaktör dizaynları da yeni teknolojik gelişmelerle birlikte kolaylaştırarak az maliyetli olma yolunda ilerliyor. 2030 sonrası için önerilen nükleer reaktör dizaynlar, 4. jenerasyon reaktörler/ ileri jenerasyon reaktörler olarak anılıyor. Ergimiş tuz reaktörleri de, 6 adet yeni jenerasyon nükleer teknolojilerinden biri. TÜBİTAK eliyle Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK)için İleri Reaktörler Tasarımı Fizibilite Etüdü Projelendirme Çalışmasını gerçekleştiriyoruz. 30 MWth Ergimiş Tuz Reaktörü Yapılabilirlik Ön Tahlili çalışması Proje mukavelesini çok yakında imzalayacağız. Ergimiş tuz reaktörleri, Türkiye için yenilikçi ve özgün Ar-Ge çalışmalarının yapılabileceği bir “ilk” olma özelliğinde. Yeni jenerasyon reaktörlerin geliştirilmesinde milletlerarası iş birliklerine de ehemmiyet veriyoruz. ‘Akkuyu Nükleer Santral Bölgesi İyot ve Sezyum Radyoaktivite Artalanının Araştırılması Projesini’ TÜBİTAK aracılığıyla gerçekleştireceğiz. Bu proje ile Akkuyu NGS faaliyete geçmeden evvel radyoaktif izotopların arka alan radyasyon düzeylerini belirleyeceğiz. Proje sayesinde NGS’lerden açığa çıkan iyot ve başka radyoaktif izotopların çevresel tesirlerini AMS (Accelerator Mass Spectrometry) teknolojisi sayesinde izleyebilen bir kaç ülkeden biri olacağız.”
Akkuyu’da yerlileştirme 6,5 milyar dolara çıkacak
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Güç ve Milletlerarası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı açılışta şunları söyledi: “Şu anda Akkuyu Nükleer Santrali inşa alanında yüzde 85’i Türk olmak üzere 20 binden fazla kişi çalışıyor. Santralin işletiminde 4 bin çalışana muhtaçlık var. Akkuyu’da yerli katkı ölçümüz yaklaşık 2,4 milyar dolara, yerlileştirme oranımız ise yüzde 40 düzeylerine çıktı. Akkuyu’da yerlileştirme maksadının 5,9 milyar dolardan 6,5 milyar dolara çıkartıldı. Projede firmalarımız için çok kıymetli fırsatlar bulunuyor. Türk Standartları Enstitüsü’nün Rus kuruluşları tarafından ana gereç kuruluşu olarak tanınması bu fırsatların hayata geçirilmesine kıymetli katkılar sunmakta. TSE’nin aldığı bu yetki ile Akkuyu’da kullanılacak materyallere yönelik gerekli testlerin ülkemizde yapılması, üreticilerin TSE tarafından belgelendirilmesi ve böylelikle daha fazla yerli firmamızın projede tedarikçi olması sağlandı.”
En süratli ve başarılı kaynak uygulaması Akkuyu’da
Bostancı kelamlarına şöyle devam etti: “Akkuyu 1. ünitede denetimli iklimlendirme yani pak oda kurallarında son derece hassas gerçekleştirilen birinci çevrim boru sisteminin kaynakları tamamlandı. Dünyadaki örneklerine nazaran en süratli ve en başarılı kaynak uygulaması oldu. Bu yaz içinde Akkuyu’da hem 4. ünitenin temelini atmayı hem de 1. ünitenin kubbesinin kapatılarak kaba inşaat kısmının bitmesini bekliyoruz.”
Enerjide arz güvenliği için nükleer güç şart
Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı imzalayarak 2053 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu taahhüdünü ve amacını ortaya koyduğunu belirten Bostancı, güç dalında gerçekleştirilecek dönüşümün mihenk taşlarının nükleer güç ile yenilenebilir gücün oluşturduğunu açıkladı. Bostancı: “Akkuyu Nükleer Santrali tam kapasite çalıştığında yılda yaklaşık 35 milyon ton karbondioksit salımını da azaltacağız” dedi. Nükleer güç denilince akla gelen en değerli konulardan birinin arz güvenliği olduğunu söyleyen Bostancı: “Ülkemizin birincil güç kaynağında dışa bağımlılığına bakacak olursak yüzde 70 düzeylerinde. Bilhassa doğalgazın yüzde 98’i, petrolün ise yüzde 92’sini ithal etmekteyiz. Elektrik üretimimizde ise ithal kaynaklara bağımlılık yerli ve yenilenebilir güç kaynaklarının hissesinin artmasıyla yüzde 43 düzeyine inmiştir. Nükleer santraller ile bunun çok daha aşağı düzeylerine inmesini hedefliyoruz.”
Nükleer gücün değeri arttı
TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Alışılmış Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Başkanı Ziya Altunyaldız, fosil yakıtlardaki tedarik sorunu ve yeşil dönüşüm gayeleri için nükleer gücün ve yenilenebilir gücün değerinin arttığına dikkat çekti.
ASO NÜKSAK ergimiş tuz reaktörü çalışmaları süratle devam ediyor
Ankara Sanayi Odası Lideri Nurettin Özdebir açılışta şunları vurguladı:“NPPES, nükleer tedarik zinciri ve yeni teknolojilerde çizilecek yol haritalarında en verimli sonucu ortaya çıkarabilecek en kıymetli aktörleri bir ortaya getiren, dünyanın bilinen sayılı nükleer etkinliklerinden biri.”
Özdebir kelamlarına şöyle devam etti: “Milli küme olarak kabul edilen ASO NÜKSAK ile Rosatom Teknik Akademisi ortasında olan mutabakatımızı tepe sırasında yeni kapsamı ile güncelleyeceğiz. Ayrıyeten yeniden Rusya’dan bir danışmanlık firması ile üyelerimize sunacakları teknik dayanak hizmetleri için bir âlâ niyet mutabakatı daha imzalayacağız. Ankara Sanayi Odası olarak, Türkiye için gerçek ve güçlü bir alternatif teknoloji olduğuna inandığımız ergimiş tuz reaktörü (ETR) ile ilgili çalışmalarımız tüm süratiyle devam ediyor, çok yakın vakitte bu alanda kıymetli bir gelişmeye imza atacağız. Çin, ABD, Danimarka ETR dizaynlarını açıkladı. Bu ülkelerde birinci ticari reaktörlerin inşaatının 2030 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor. ASO olarak ülkemizin bu bahiste geç kalmaması için elimizden gelen çabayı göstereceğiz. Türk sanayicisinin teknolojik düzeyi, bilgi birikimi ve üretim kabiliyeti bu projeyi muvaffakiyetle gerçekleştirebilecek nitelikte. İklim muahedeleri ve yeşil dönüşümün endüstrinin gündeminde her zamankinden daha fazla yer aldığı bu devirde, nükleer santraller ile güç üretiminin dünyanın gereksinim duyduğu pak, karbonsuz ve sürdürülebilir güç için akla gelen birinci seçeneklerden biri olduğu kaçınılmazdır.”
SMR teknolojilerinin pak güç geçişinde kilit rol oynayacak
Nükleer Sanayi Derneği Lideri Alikaan Çiftçi şunları söyledi: “Türkiye dahil günümüzde 19 ülkede 51 reaktörün inşasına devam ediliyor. Nükleer güç üretimine yönelik global yatırımların, 2050 yılına kadar yılda ortalama 100 milyar doları aşacağı kestirim ediliyor. Türkiye’nin, süratle artan güç talebinin karşılanması ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması için Akkuyu Nükleer Santrali üzere birkaç santrale daha gereksinimi olduğu gözüküyor. Yerli üreticilerimizin de Akkuyu NGS’den aldığı hissenin her geçen gün arttığını ve Türk nükleer endüstrinin geliştiğini görüyoruz. Nükleer sanayide edinilen deneyimler, uzay araştırmaları, tıp, havacılık üzere ileri teknoloji eserlerde de yeni gelişmeleri ve fırsatları beraberinde getiriyor.”
Çiftçi, bu yıl NPPES’in kıymetli gündem hususlarından birini küçük modüler reaktörler (SMR) ve mikro modüler reaktörler (MMR) olacağını belirtti. NPPES’te işlenecek bu değerli husus hakkında Çiftçi şunları aktardı: “Ekonomik olduğu kadar fabrikada üretildikten sonra belirlenen alana süratlice monte edilebilen küçük modüler reaktör teknolojilerinin gelecekte sayılarının süratle artması bekleniyor. Bu teknolojiden Türk sanayicileri ne kadar süratli hisse alabilirse, kurulacak yeni reaktörlerde cazip katma bedelli fırsatlar onları bekleyecek. SMR teknolojilerinin ülke iktisadına hem pak güç geçişinde hem de ekonomik olarak kilit rol oynayacağını gösteriyor. NSD olarak biz de milletlerarası iş birlikleriyle sanayicilerimizin önünü açmayı hedefliyoruz”
Nükleer kapasitenin en az 2 katına çıkması gerekiyor
Uluslararası Atom Gücü Ajansı Genel Yöneticisi Rafael Mariano Grossi, NPPES’in
dünyanın dört bir yanından 300’den fazla şirketin temsilcilerini bir ortaya getirdiğini belirterek, dünyanın gündeminde yer alan iki acil husus olan iklim değişikliği ve global güç krizinin odağı nükleer güce kaydırdığını açıkladı. Grossi: “Eğer dünya ekonomik ve çevresel amaçlarına ulaşacaksa, nükleer kapasitenin iki katına yahut daha fazlasına gereksinimi olacak. Nükleer güç üzere kıymetli bir bölümde iş birlikleri de çok değerli IAEA olarak bu mevzuda üye devletlere takviye olmaya çalışıyoruz” dedi.
Dünya genelinde 12 NGS ünitesinin temeli Rosatom şirketleri tarafından inşa edildi
Akkuyu NGS İdare Heyeti Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko ise açılışta şunları söyledi: “Nükleer güç, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) temel atma merasimini gerçekleştirdiğimiz 2018 yılından bu yana dikkate bedel kimi ilerlemeler kaydetti. Bu müddet zarfında dünya genelinde 24 NGS ünitesinin temeli atılırken, bu santrallerin yarısı Rosatom şirketleri tarafından inşa edildi. Global çapta 29,4 GW ek net kapasiteye eş bedel daha da fazla, 28 ünite şebekeye bağlandı. Nükleer güç yeşil ve sürdürülebilir bir güç kaynağı olarak geniş çaplı ve uzun vakittir beklenen nitelikte bir kabul gördü. NGS’lerin, güç kesiminde CO2 emisyonlarının azaltılmasına yardımcı olduğu ve baz yük üretimini sağlayarak güç sistemini stabilize ettiği kabul ediliyor. Nükleer gücün sunduğu katkıyı daha da düzgün anlatabilmek için gerçek hayattan bir örnek verebiliriz. 1 GW kapasiteli bir nükleer santral, bir yıllık işletme müddeti boyunca 2 milyon aracın yıllık emisyonuna muadil oranda bir CO2 emisyonunu önler. Akkuyu NGS’de toplam 4,8 GW kapasiteli dört ünite inşa ediyoruz ve bu, 9,6 milyon motorlu taşıtın, bir öbür tabirle İstanbul’da kayıtlı taşıt sayısının yaklaşık iki katı aracın yol açtığı CO2 emisyonlarını önlemek için kafidir.”
Akkuyu’daki yerelleştirme sayesinde Türkiye iktisadına çarpan tesiriyle 20-25 milyar dolar gelir
Dedesenko kelamlarına şöyle devam etti: “Akkuyu projesinde toplam yerelleştirme potansiyelinin tüm işlerin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğu ve 6,5 milyar dolar bedelinde olduğu iddia ediliyor. Bu durum, Akkuyu NGS’nin çarpan tesiri ile yalnızca yerelleştirme sayesinde Türkiye iktisadına 20-25 milyar dolar gelir getireceği manasına geliyor. Proje tüm bunların yanı sıra, bölgedeki nüfusu artırmakta, istihdamı, altyapıyı ve toplumsal hayatın birçok alanını da ileriye taşımaktadır. İstatistikler, 1 kişinin istihdam edilmesinin, NGS inşaatının yapıldığı bölgede sanayi, eğitim ve öbür alanlarda 10 kişinin daha istihdamını sağladığını gösteriyor. Günümüzde büyük bir ivme kazanan Akkuyu projesi, Avrupa, Asya ve Afrika’dan gelen ve bu projeyi halihazırda bir ölçüt olarak gören heyetlerin de ilgisini çekiyor. Sürdürülebilir nükleer gücün Türkiye’nin güç karışımına dahil edilmesi amacına daha da yaklaşmak için her gün 20 binden fazla kişi şantiyede ter döküyor.”
Türkiye, nükleer teknolojiyi güç geleceğine dahil etmenin kıymetini tüm dünyaya gösterdi
Dünya Nükleer Derneği Genel Yöneticisi Sama Bilbao y Leon ise şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıl Türkiye, Paris Anlaşması’nı imzaladı ve karbon emisyonlarını 2030’a kadar yüzde 21’in altına indirmeye ve 2053’te de sıfırlamaya kelam verdi. Türkiye’de artan elektrik tüketiminde talebin karşılanması fosil yakıtlarla oldu. Türkiye’nin sıfır karbon ve iklim değişikliği maksatlarını gerçekleştirmesi için nükleer güç üzere pak güç kaynaklarına muhtaçlığı var. Türkiye nükleer güce yatırım yapan yeni ülke dalgasının üyelerinden biri haline geldi. Türkiye, nükleer teknolojiyi güç geleceğine dahil etmenin değerini tüm dünyaya gösterdi. Ekonomik kalkınmayı ve güçte arz güvenliğini sağlamak için nükleer teknolojiden faydalanmak gerekiyor.”
Türkiye imalat gücünü genişletmeli
Dünya Nükleer Derneği Sanayi İş Birliği Lideri Serge Gorlin ise “Türkiye çok sağlam temellere dayanan imalat gücünü genişletmeli ve yurt dışına yaymalı. Mahallileşme programları hem yatırımı çekmesi hem de istihdamı artırması açısından çok önemli” dedi.
Nükleer Güçte ASO FİGES iş birliği
Ankara Sanayi Odası ile FİGES ortasında İstanbul’da düzenlenen 4. Nükleer Santraller Fuarı ve 8. Tepe kapsamında iş birliği mutabakatı imzalandı. İş birliği muahedesi ASO Lideri Nurettin Özdebir ile FİGES İdare Heyeti Lideri Tarık öğüt ortasında imzalandı.
İş birliği muahedesi kapsamında; Türkiye ve ilgili coğrafyalarda başta ergimiş tuz reaktörleri olmak üzere nükleer teknoloji ve tedarik zincirini ilgilendiren teknolojik alanlarda iş birliği geliştirmek hedefleniyor. Ayrıyeten nükleer reaktör teknolojileri başta olmak üzere mühendislik, imalat ve inovasyon alanlarında Türkiye ve ilgili coğrafyalarda katma bedel yaratacak imkanların araştırılması, ortak iş imkanlarının kıymetlendirilmesi ve hayata geçirilmesinde birlikte faaliyetler yürütülecek.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
