Kapalı ortamlardaki elektromanyetik kirlenme kaynaklarına dikkat çeken uzmanlar, elektrikli ısıtma, elektrikli battaniyeler, elektrik ısıtmalı su yatakları, bebek telefonu, elektrikli konut aletleri, bilgisayar ekranları ve televizyonlar, taşınabilir telefon, floresan lambalar, LED aydınlatmalar, tasarruflu lambaların birer radyasyon kaynağı olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, ahenge alanında küçük elektronik aygıtlarla aranın en az 1 metre kadar tutulmasını ve yüksek verimli elektronik aygıtların ahenge alanında çalıştırılmamasını tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Elektrik Elektronik Kısım Lideri Prof. Dr. Selim Şeker, günlük hayatta sıkça kullandığımız elektronik aygıtların neden olduğu yapay radyasyonun zararlarına ait değerlendirmede bulundu.
Elektrikle çalışan aygıtlar elektromanyetik alanlar oluşturuyor
Elektrik gücünü kullanan bütün aygıtların olağan işlevini yaparken etrafa yan tesir olarak elektromanyetik alanlar ve iyonize etmeyen radyasyon yaydıklarını kaydeden Prof. Dr. Selim Şeker, “Bu da insanlarda, bitkilerde, hayvanlarda ve aygıtlarda ısısal ve ısısal olmayan ziyanlı tesirlere neden olmaktadır. İnsanlara olan tesirin, bitki yahut hayvanlardaki etkilenmelerden fazla bir farkı yoktur, çünkü hepsinin 70-80’i su ve dielektrik malzemeden oluşmaktadır. Bunun dışında kanser üzere kimi ziyanlar ise tıbben 15-20 sene sonra ortaya çıkmaktadır.” dedi.
Her aygıt farklı radyasyon yayıyor
Her kablosuz aygıtta bir yahut daha fazla antenin Radyo Frekansı Radyasyonunu (RFR) farklı frekanslarda yaydığını kaydeden Şeker, “Bir “frekans”, her saniyede belli bir noktadan geçen RFR dalgalarının sayısıdır. Bir Hertz (Hz), saniyede bir dalgadır. Bluetooth çoklukla 2.4 GHz kullanır. Bir akıllı telefonda çoklukla en az 5 etkin RFR anteni bulunur. Wi-Fi 5 GHz, saniyede 5 milyar dalga yaymaktadır.” dedi.
Kısa vakitte hissedilen tesirlere dikkat!
Prof. Dr. Şeker, elektromanyetik dalgaların (EMD) iki tıp biyolojik tesiri olduğunu belirterek “Birinci kısım kısa vakitte hissedilen tesirler diyebileceğimiz baş ağrıları, göz yanmaları, yorgunluk, halsizlik ve baş dönmeleri üzere şikâyetlerdir. Ayrıyeten gece uykusuzlukları, gündüz uykulu dolanım, küskünlük ve daima rahatsızlık nedeniyle topluma katılmamak üzere sonuçlar de literatürde rapor edilmiştir.” dedi.
Prof. Dr. Şeker, ikinci tıp tesirlerin de moleküllere ve kimyasal bağlara, hücre yapısına, beden müdafaa sistemine yaptığı ve uzun müddette ortaya çıkabilen tesirler olduğunu söyledi. Prof. Dr. Selim Şeker, “Bu tesirlerin oluşması elektromanyetik dalgaların frekansına, şiddetine, beden ölçülerine, bedenin elektriksel özelliklerine, araya ve en kıymetlisi tesir mühletine bağlıdır. İnsan anatomisinin her şeyi elektromanyetiktir. Beyin dalgaları, kalp atışları, hücre bölünmeleri, nöronların haberleşmeleri daima elektrik gücüyle olur. Hormon ve enzimlerin faaliyetleri elektriksel olarak düzenlenmektedir.” dedi.
Kapalı ortamlardaki elektromanyetik kirlenmeye dikkat!
Kapalı ortamlardaki elektromanyetik kirlenme kaynaklarına dikkat çeken Prof. Dr. Selim Şeker, bunları elektrikli ısıtma, elektrikli battaniyeler ve elektrik ısıtmalı su yatakları, bebek telefonu, elektrikli konut aletleri, bilgisayar ekranları ve televizyonlar, taşınabilir telefon, floresan lambalar, LED aydınlatmalar, tasarruflu lambalar olarak sıraladı.
Mutfakta kullanılan elektrikli fırın, kızartma makinesi, çamaşır makinesi, süpürge, kurutma makinesi üzere elektrikli aygıtların yüksek alan şiddetlerine sebep olduğunu belirten Prof. Dr. Selim Şeker, “Elektrikli fırınlara kuvvetli bir alternatif ise birincil güç kullanımıyla da öne çıkan gazlı fırınlardır. Kullanıcıya tavsiye; mutfakta büyük makineler işler durumdaysa orada gerekenden daha fazla bulunmayın.” dedi.
Bu tavsiyelere kulak verin!
Evlerde kullanılan aygıtların yaydığı radyasyondan korunmanın kimi tedbirlerle mümkün olabileceğini kaydeden Prof. Dr. Selim Şeker, tavsiyelerini şöyle sıraladı:
- Ekranlar için yapıldığı üzere kullanım arası ve kullanma mühleti dikkate alınarak elektronik aygıtların alan şiddetleri tespit edilmeli ve herkesin bilgisine sunulmalıdır.
- Orta ya da yüksek alan şiddeti olan aygıtlar için hangi uzaklıkta ne kadar alan şiddeti bekleneceği ve çalışır durumda sağlanması gereken en az hudut uzaklık bedelleri ayrıyeten belirtilmelidir.
- Elektrikli battaniye ve ayak tabanı ısıtıcıları üzere uzun periyodik ve şiddetli alanlar oluşturan elektrikli aygıtlara dikkat edilmelidir.
- Sınır bedellerine bağlı olarak ikazlarla mı yetinileceği ya da kimi aygıtların piyasadan tümden mi kaldırılacağı tartışma bahsidir. Ancak İsviçre’nin ekran konusundaki MPR-II tavsiyeleri örneği gösteriyor ki birtakım standartlar getirilebilir ve kullanıcıları da bu standartlar hakkında şuurlu duruma getirip tercihi onlara bırakmak muhtemel bir tahlil olabilir.
- Özellikle uyunan yerlerde elektrikli ayak tabanı ısıtıcıları, elektrikli battaniyeler ve elektrik ısıtmalı su yatakları kullanmayın.
- Uyuma alanında küçük elektronik aygıtlarla arayı en az 1 metre kadar tutmaya çalışın. Bu özellikler ağa bağlı çalışan radyo-çalar saat ve bebek telefonları için de geçerli.
- Yüksek verimli elektronik aygıtlar ahenge alanında çalıştırılmamalıdır. Özel durumlarda 2 metre aralık korunmalıdır.
- Kullanılması gerekmeyen aygıtları prizden çekerek elektrik alan ve hatta manyetik alan tesirlerinden korunabiliriz.
- Uzatma kablosunun fiş kısmına bir açma kapama düğmesi ekleyerek bütün kablo ve bağlı aygıtları cereyan ve tansiyonsuz hale getirilebilir yapın.
- Halojen lamba sistemlerinde iletim yolu olarak bilhassa bükümlü kablo kullanarak ayrık kabloların yol açtığı ziyanlı genişletilmiş manyetik alan tesirlerinden korunun.
- Elektronik aygıt üreticilerinin elektronik kirlilik konusunda hassas ve şuurlu olmasına dikkat edin.
- İnsan her an yeryüzünün 50 metrekarelik doğal manyetik alanına maruzdur ve evrim boyunca bu alan şiddetine ahenk sağlamıştır. Yapılan araştırmalara nazaran, bu doğal manyetik alanın ziyanı manyetikleşmiş metal kesimler, demir ya da öteki metal damarı tesiriyle değerli sıhhat sıkıntılarına yol açabilecek seviyeye ulaşabilir ki uyku alanındaki durumlarda bu daha da olasıdır. Radyo-çalar saat yalnızca değişken elektrik ve manyetik alanlar değil birebir vakitte statik ve homojen olmayan hoparlör manyetiği yayar. Büyük amfili, güçlü müzik setleri için bu statik alan hayli yüksektir; bu nedenden yatağa yakın bulundurulmamalıdır.
Yatak odanızda bu tedbirleri alabilirsiniz
Prof. Dr. Selim Şeker, uyku alanında manyetik alan tesirlerine maruz kalmamak için de şu tekliflerde bulundu:
- Demir yatak somyası üzere metal kesimlerden uyku alanında bilhassa kaçınılmalıdır. Kullanıldığı durumlarda ise manyetikleşmeyi zayıflatmak için topraklama üzere formüller uygulanabilir. Ayrıyeten yapılacak bu çeşit uygulamalar yüksek maliyetli olabilir.
- Radyatör ve gibisi metal kesimler da manyetikleşmiş olabilir. Güvenlik için 50 cm ile 1 metre ortası kafidir. Alan şiddetindeki kâfi azalma pusula yardımıyla tespit edilebilir.
- Hoparlör manyetikleri ise yataktan 1 metre kadar uzakta tutulmalıdır. Alan şiddetindeki kâfi azalma pusula yardımıyla tespit edilebilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
